Pomoc Społeczna

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych tym, którzy nie są w stanie sami ich pokonać,wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Wspiera ich w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest także zapobieganie trudnym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.

Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej. Realizując zadania pomocy społecznej współpracują oni, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi,Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje:

  • osobom posiadającym obywatelstwo polskie, mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
  • cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, posiadającym zezwolenie na osiedlenie się, zgodę na pobyt tolerowany lub status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej,
  • obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy uzyskali zezwolenie na pobyt.

Pomoc społeczna polega w szczególności na:

  •  przyznawaniu i realizacja przewidzianych ustawami świadczeń i usług,
  •  pracy socjalnej,
  •  prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej,
  •  analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia pomocy społecznej,
  •  rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy.

   Główne cele pomocy społecznej:

  • wsparcie osób i rodzin w przezwyciężeniu trudnej sytuacji życiowej, doprowadzenie, w miarę możliwości, do ich życiowego usamodzielnienia i umożliwienie im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka,
  • zapewnienie dochodu na poziomie interwencji socjalnej dla osób nie posiadających dochodu lub o niskich dochodach, w wieku poprodukcyjnym i osobom niepełnosprawnym
  • zapewnienie dochodu do wysokości poziomu interwencji socjalnej osobom i rodzinom o niskich dochodach, które wymagają okresowego wsparcia,
  • zapewnienie profesjonalnej pomocy rodzinom dotkniętym skutkami patologii społecznej, w tym przemocą w rodzinie,
  • integracja ze środowiskiem osób wykluczonych społecznie,
  • stworzenie sieci usług socjalnych adekwatnych do potrzeb występujących na terenie gminy.

Świadczenia pieniężne

O pomoc finansową mogą starać się osoby, które spełniają warunki określone
w ustawie o pomocy społecznej tj.:

  1. Podstawowy warunek dla wszystkich zasiłków - trudna sytuacja życiowa związana w szczególności z: sieroctwem, bezdomnością, bezrobociem, niepełnosprawnością, długotrwałą lub ciężką chorobą, przemocą w rodzinie, ochroną ofiar handlu ludźmi, ochroną macierzyństwa, problemami rodzin niepełnych i wielodzietnych, trudnościami w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, problemami w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej całodobowe placówki opiekuńczo-wychowawcze, chorobą alkoholową lub narkomanią, zdarzeniem losowym, klęską żywiołową lub ekologiczną, lub innymi okolicznościami uzasadniającymi udzielenie pomocy społecznej.

  2. Drugi warunek - trudna sytuacja finansowa tzn. miesięczny dochód osoby lub rodziny ubiegającej się pomoc nie może być wyższy od kwoty określonej w ustawie o pomocy społecznej (tzw. kryterium dochodowe ustalone zgodnie z art. 8 ust. 1).

Należy pamiętać, że oba wymienione warunki muszą być spełnione jednocześnie.

Prawo do świadczeń  przysługuje osobom i rodzinom, których posiadane dochody nie przekraczają kryteriów dochodowych ustalonych w oparciu o próg interwencji socjalnej.

Od dnia 1 października 2015r. jest nim dochód nie przekraczający kwoty:

  • dla osoby samotnie gospodarującej - 634,00 zł,

  • natomiast dla osoby w rodzinie – 514,00 zł/osobę.

  • dochód z 1 ha przeliczeniowego - 288,00 zł.


Za
siłek stały - świadczenie obligatoryjne (obowiązkowe) przysługujące na podstawie art. 37 ustawy o pomocy społecznej osobom całkowicie niezdolnym do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, spełniającym kryterium dochodowe i stanowi uzupełnienie do kryterium ustawowego.

Zasiłek stały ustala się w wysokości:

  • w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 604 zł miesięcznie.
  • w przypadku osoby w rodzinie – różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.

Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.

Zasiłek okresowy: świadczenie przysługuje na podstawie art. 38 ustawy o pomocy społecznej i adresowane jest do osób i rodzin bez dochodów lub o dochodach niższych niż ustawowe kryterium oraz o zasobach pieniężnych nie wystarczających na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych,zwłaszcza ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, w okresie oczekiwania na wypłatę świadczeń wynikających z uprawnień w ramach innych systemów zabezpieczenia społecznego.

Zasiłek okresowy nie może być niższy niż 20 zł miesięcznie.

Zasiłek celowy - świadczenie fakultatywne (uznaniowe) przyznawane na podstawie art.39 ustawy o pomocy społecznej na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów żywności , leków, opału ,odzieży, kosztów pogrzebu, na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego, na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną.

Specjalny zasiłek celowy na podstawie art.41 ustawy o pomocy społecznej i może być przyznawany w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium ustawowe - w wysokości nie przekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny.

Świadczenia niepieniężne

Pomoc w postaci schronienia - następuje poprzez przyznanie tymczasowego miejsca noclegowego w noclegowniach, schroniskach, domach dla bezdomnych.

Pomoc w postaci posiłku jeden gorący posiłek dziennie przyznawany dzieciom i młodzieży w okresie nauki w szkole realizowany w formie zakupu posiłków.

Sprawienie pogrzebu - zadanie gminy o charakterze obowiązkowym, zgodnie z wyznaniem zmarłego w przypadku braku możliwości sprawienia pochówku przez rodzinę lub inne osoby.

Usługi opiekuńcze - przysługują w myśl art.50 ustawy o pomocy społecznej osobom samotnym, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych osób, a są jej pozbawieni.

Dom Pomocy Społecznej (DPS) - w razie niemożności zapewnienia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania przez rodzinę i gminę osoba wymagająca opieki całodobowej może ubiegać się o skierowanie do domu pomocy społecznej (art 54 ustawy o pomocy społecznej).

Niezależnie od kryterium dochodowego osobom i rodzinom udzielana jest pomoc w postaci pracy socjalnej. Pracownicy socjalni udzielają pomocy w załatwianiu spraw urzędowych, włączenia społecznego czy poradnictwa.

Jeżeli Ty i Twoja rodzina znalazła się w trudnej sytuacji życiowej, z którą nie możesz sobie poradzić przy wykorzystaniu własnych sił i środków, zgłoś się do pracownika socjalnego w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej. Możesz złożyć wniosek o pomoc osobiście, telefonicznie lub pisemnie. Zgłoszenia może również dokonać Twój przedstawiciel ustawowy lub inna osoba za Twoją zgodą lub jej przedstawiciel ustawowy.
* Pomoc społeczna może być też udzielana z urzędu.

Przyznanie świadczenia pomocy społecznej musi być zawsze poprzedzone przeprowadzeniem wywiadu rodzinnego (środowiskowego) w Twoim miejscu stałego zamieszkania lub w miejscu czasowego pobytu. Dlatego też pracownik socjalny, który zgłosi się do Ciebie – przeprowadzi z Tobą wywiad, na podstawie którego dokona oceny Twojej sytuacji życiowej, występujących problemów i zakresu potrzeb.

Wywiad środowiskowy przeprowadza się w terminie 14 dni roboczych od chwili zgłoszenia (w sytuacjach nagłych – w ciągu dwóch dni).

Sposób przeprowadzania wywiadu środowiskowego reguluje Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 sierpnia 2016r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz. U. z 2016, poz. 1406 z późn. zm.).

Wszelkie informacje, jakie przekażesz pracownikowi socjalnemu podczas wywiadu objęte są ochroną zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych i wykorzystywane wyłącznie do celów przyznania świadczeń. Dlatego też, pracownik socjalny będzie pytał nie tylko o informacje dotyczące Ciebie, ale też osób wspólnie z Tobą zamieszkujących i gospodarujących.

Oprócz danych dotyczących :

  • posiadanych źródeł dochodów,

  • sytuacji zawodowej, zdrowotnej i rodzinnej,

pracownik socjalny może również domagać się od Ciebie złożenia oświadczenia o posiadanym stanie majątkowym. Odmowa złożenia takiego oświadczenia może być podstawą do odmowy przyznania świadczenia.

W świetle ustawy o pomocy społecznej :

  • rodzina – to osoby spokrewnione lub nie spokrewnione, pozostające w faktycznym związku wspólnie zamieszkujące i gospodarujące.

  • za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o:

    • miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych,

    • składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach,

    • kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

    Do dochodów nie wlicza się jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego, wartości świadczeń w naturze oraz świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Uwaga !

W razie wystąpienia dysproporcji między wysokością dochodu udokumentowaną przez Ciebie i Twoją rodzinę, a rzeczywistą sytuacją majątkową stwierdzoną przez pracownika socjalnego, osoba upoważniona do wydawania decyzji administracyjnych może odmówić przyznania świadczeń z pomocy społecznej.

Do czego jesteś zobowiązany :

Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej zobowiązane są do współdziałania z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu swojej trudnej sytuacji życiowej. Brak współdziałania, a w szczególności :

  • odmowa zawarcia kontraktu socjalnego, lub niedotrzymanie jego postanowień,
  • nieuzasadniona odmowa podjęcia zatrudnienia, innej pracy zarobkowej przez osobę bezrobotną lub wykonywania prac społecznie użytecznych, o których mowa w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy,
  • nieuzasadniona odmowa podjęcia leczenia odwykowego w zakładzie lecznictwa odwykowego przez osobę uzależnioną ,
  • marnotrawienie przyznanych świadczeń
  • będą stanowić podstawę do :
  • odmowy przyznania lub ograniczenia świadczeń,
  • wstrzymania świadczeń pieniężnych.

Decyzje w sprawach świadczeń pomocy społecznej wydawane są w formie pisemnej. Od każdej decyzji służy prawo odwołania. Odwołanie wnosi się do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Toruniu, za pośrednictwem Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej, w ciągu 14 dni od dnia otrzymania decyzji.

  • autor: Daniela Kaleta, data: 2021-03-31